Sofie woont in een grot

Kythira – aflevering 2.
De weg van Kapsali naar Kalamos is bochtig en smal; hoewel smal na een paar dagen rondrijden op Kythira een relatief begrip is geworden. Als de grote doorgaande weg van noord naar zuid slechts hier en daar een middenstreep heeft om aan te geven dat het toch echt om een tweebaans weg gaat, en als bij de bruggetjes en in de dorpen – waar de weg dwars doorheen gaat – zelfs rode en zwarte pijlen staan om aan te geven wie voorrang heeft (niet dat de Grieken zich daar iets van aantrekken overigens), kijk je er niet meer van op als de weg van het ene dorp naar het andere enkel met moeite een tegenligger toestaat en is dat dus al een normale weg geworden.
 
Maar hoe dan ook, vanaf Kapsali stijgt de weg steil omhoog via een paar gemeen scherpe haarspeldbochten zonder overzicht  en zonder uitwijkmogelijkheid, maar met spectaculaire uitzichten en een afgrond, wisselend aan de linker- of de rechterkant. De ene keer kijk je van onderaf tegen de hoogoprijzende cipressen aan om na de volgende bocht alweer op hun toppen neer te kijken.
 
Na een duizelingwekkende klim wordt de weg wat breder en slingert zich over een soort hoogvlakte. Links en rechts gestapelde stenen muurtjes, soms een olijfboomgaard of een huis, al dan niet vervallen, soms bewoond. We volgen een rondrit die ons door de plaatselijke gastheer was aangeraden onder het motto ‘onzichtbare kerkjes’ en we zijn op weg naar Agios Dimitrios, het laatste onzichtbare kerkje. En passant hebben we trouwens ook een paar zichtbare kerkjes bezocht.
 
Dan staat langs de weg een scheefgezakt blauw bordje. Tegen de tijd dat ik het heb ontcijferd zijn we er allang weer voorbij. ‘Grotto Agia Sophia’, stond er op. Een van de plekjes op ons verlanglijstje.
 
Terug op ons eigen terrasje zoeken we, onder het genot van een koele retsina en een zowaar ter eiland aangeschaft maltbiertje de gegevens op. Er zijn drie kapelletjes gewijd aan Sophia, verspreid over het eiland in een ruwe driehoek. Alle drie hebben ze een grot. Agia Sophia in het noorden, vlakbij Paleochora, is niet echt spectaculair. Agia Sophia in het westen bij Mylopotamos heeft wel een mooie druipsteengrot maar is alleen met een gids te bezoeken. En op het moment dat onze gastheer zijn informatie samenstelde waren de openingstijden nog niet bekend. ‘Onze’ Agia Sophia ligt op de zuidpunt van de driehoek, bij het gehucht Spillies. Van de grot wordt gezegd dat er mooie druipsteenformaties zijn, maar er is geen licht dus het meenemen van een zaklantaarn (en stevig schoeisel) wordt geadviseerd.
 
Kythira is van oorsprong een vulkanisch eiland. Het heeft in de loop van miljoenen jaren enkele keren onder en weer boven water gelegen. In de lavalagen zijn grotten en gangenstelsels ontstaan. Het verhaal wil dat de drie grotten van Sophia met elkaar in verbinding staan. Ooit zag iemand een kat bij Spillies naar binnen gaan en na enige tijd zag hij dezelfde kat bij Mylopotamos weer naar buiten komen.
 
Een paar dagen later rijden we van Kalamos naar Kapsali. Maar hoe ik de weg ook links en rechts afspeur, we missen het bordje. En voor we het weten suizen we via de steile haarspeldbochten naar beneden. Pas in Kapsali kunnen we keren. Op de terugweg missen we het bordje niet, het blijkt tegen een witgepleisterd schuilhokje te hangen is dus vanaf de andere kant niet te zien.
 
Het weggetje naar beneden is erg smal, er staat een enkel huis langs en we rijden opnieuw tussen olijfgaarden en bosjes met hoge cipressen, afgewisseld met ruige velden vol verdorde kruiden. Na een tijdje stijgt de weg weer in de richting van Spillies en wijst een blauw geverfde pijl op de rotswand hanepoterig de richting naar Agia Sophia: omlaag, een nog smaller weggetje, niet veel meer dan een karrespoor. Dan houdt ook dat op en volgen we min of meer de bedding van een droog riviertje. De rolstenen knarsen onder de wielen van ons trouwe Kia’tje en ik hoop echt dat we geen tegenligger tegenkomen, want achteruit terug lijkt me geen pretje.
 
Opeens zijn we er. De weg houdt op, er is een vlak stukje naast een van grove stenen gemetselde muur waar we de auto kunnen neerzetten. In het midden van de muur is een trap omhoog. Wat we dan zien, beneemt ons haast de adem. Een paar meter voorbij de boog van de grot ligt in het halfdonker een witgepleisterd kapelletje. De deur staat open. De wanden zijn behangen met prachtige iconen. Er hangen goudkleurige godslampjes, er liggen stapels waskaarsen en het ruikt vaag naar wierook.
 
De kapel heeft geen dak en de muren zijn nog geen twee meter hoog. Boven de kapel welft zich een enorm koepeldak van levende rots. Het is doodstil, je hoort alleen wat water druppen. En als Zoonlief even later, gewapend met de zaklantaarn, de hogere regionen van de grot opzoekt schrikt hij de vleermuizen op die piepend rondfladderen.
 
Een paar meter in de grot zie je werkelijk geen hand voor ogen. De vloer loopt steil omhoog en is glibberig van het vallende water. Rotsblokken en in de groei zijnde stalagmieten vormen onzichtbare struikelblokken. We maken foto’s en in het flitslicht doemen heel even versteende watervallen en vreemde formaties op, gevolgd door het aardedonker van de vochtige grot. Pas terug in het appartement kunnen we zien hoe het er uit zag ……

De dubbele baai van Kapsali, ook wel genoemd: de Borsten van Aphrodite…..

 De weg door de kloof, omhoog en weer omlaag door de rivierbedding, van Spillies naar Agia Sophia.

Een kapel, zomaar in een grot. De deur staat uitnodigend open……

Iedereen is welkom om de iconen bewonderen. Achter het olielampje op de grond is het gebied waar alleen mannen mogen komen.

Als ongelovige westerling vraag ik me dan af hoe het bestaat dat dit allemaal blijft hangen en staan. Toch bekruipt ook mij een gevoel van eerbied bij het betreden van zo’n kapelletje.

Vanuit de donkere grot zie je de achterkant van de kapel.

En dit zagen we pas toen de foto’s op de laptop stonden.

Kleuren die een mensenoog nooit ziet, omdat het te donker is.

Een stalagmiet in wording.

En het landschap vol olijven.


Ivy