Moeizaam zet hij zich neer aan de rand van de steencirkel, dankbaar dat hij zijn vermoeide voeten even kan laten rusten. Nadat hij zijn staf stevig tussen zijn knieën heeft geklemd, kijkt hij om zich heen. Het is hier nauwelijks veranderd. Alleen de bomen zijn minder kaal, ondanks dat het jaar al oud is.
Als hij zich omdraait naar het lange, kronkelige pad dat achter hem ligt is er nog geen schim van haar te zien, zoals gebruikelijk. Ook zij is oud geworden maar zij laat zich nog altijd onderweg afleiden door een laatste bloem, een dier, een spinnenweb vol dauw. Zij wil nog altijd een laatste keer dansen in de nevel. Maar hij heeft geduld. En hij weet dat zij komt voordat de poort zich weer sluit. Vanavond is hun laatste avond in dit jaar, in dit leven.
Al vele namen heeft hij gehad maar hij proeft toch even met genoegen de naam die hij nu draagt. De ouden zijn hem vergeten, maar de kinderen lopen nog in zijn naam langs de deur te bedelen. En hoewel zij niet weten welk ritueel zij volvoeren houdt het hem toch in leven. En daarmee ook haar.
Repeterend. Het jaar is een cyclus van weerkerende gebeurtenissen. Steeds hetzelfde maar toch telkens nieuw. Elke nieuwe cirkel ligt bovenop de vorige en samen vormen zij de jaarringen van het bestaan. Een bestaan dat wat hem betreft teruggaat tot de dageraad van de wereld. Op de eerste lentedag liep hij over de velden met zijn geliefde aan zijn zij, gekleed in groen. Samen riepen zij de bloemen uit de aarde en deden de bomen groeien. Het werd zomer en herfst. De bloemen droegen zaad en de bomen droegen vruchten. En zij werden ouder en ze werden moe. Toen trokken zij zich terug in de elfenheuvels en andere heilige plaatsen om de winter slapend door te brengen, zodat zij verjongd en fris de nieuwe lente konden begroeten. Gedurende de cyclus droegen zij vele gedaanten: geliefde, moeder, vader, zoon en dochter.
Toen kwamen de mensen en zij gaven namen aan alle dieren en planten. En aan de goden. Zij vertelden verhalen, sproken, sagen en legenden. Verschillende mensen gaven verschillende namen. De Groene Man en de Groene Vrouw werden gevreesd en geëerd, hun namen waren Osiris en Isis, Hades en Demeter, Freyr en Freya. Al naar gelang de beschaving die heerste waren zij goden of demonen, elfen of monsters.
Eeuwen lang werden de rituelen in stand gehouden, soms verborgen en in het geheim, in het heimelijke, het heidense. Vaak open en bloot, hoewel de mensen niet wisten wat ze deden: carnaval en Kerstmis, Pasen en midzomer, feesten van oogst en feesten van slacht; zij maken allemaal deel uit van de cirkel van het jaar. En aan het einde van het jaar moet de oogst binnen zijn, de geestelijke oogst maar ook de voorraad om een lange winter tegemoet te zien.
Nu gaan de kinderen met lampionnen langs de deur en bedelen om lekkers. Zij denken dat het voor hen zelf is, maar het is een oeroud ritueel. En dan ziet hij haar komen, dansend door de avondnevelen. Hij pakt haar hand en samen dalen zij af in de onderwereld om daar de nieuwe lente voor te bereiden.
8 comments
Skip to comment form
Mooi.
Maar hier geen St Maarten meer, maar het begin van het carnaval seizoen.
Author
Antoinette: maakt allemaal deel uit van dezelfde cyclus ;-))
11 november gaat de God ondergronds, met Carnaval komt hij/zij weer boven.
Gek eigenlijk dat sommige feesten een vaste datum hebben en anderen afhankelijk zijn van de maan. Dat is echt nog de oud-heidense invloed. Kerst ligt vast, Pasen (en dus ook carnaval) volgen de maan…..
Het was weer een mooi en vrolijk ritueel, vanavond… :-)
En extra geslaagd door het droge, heldere herfstweer, deze vroege avond.
Author
Bart: bij ons staan de mandjes snoep onaangeroerd. Gelukkig dat ik ze niet heb klaargezet ;-))
Nee, sintmaarten wordt hier niet gevierd, helaas.
Toen mijn kinderen op de Vrije School zaten moest ik er wel aan geloven (zelf ook een paar keer Sint Maarten te paard gespeeld). En toen was het altijd rotweer! De lantarentjes woeien uit, de snoepjes en koekjes verregend tot één oneetbare klomp …..
hier nabij Oeteldonk heeft deze dag toch weer een andere betekenis…maar die van jou is wel wat sfeervoller.
Author
Mo: ook de Oeteldonkse invulling heeft met dit oude verhaal te maken. De vorm doet er dan minder toe dan het ritueel zelf ;-)
Wat een prachtig verhaal over dit eeuwenoude ritueel heb je geschreven. En die foto… zó mooi en sfeervol. Heb het met plezier gelezen.
Author
Jokezelf: dankje. De foto was een toevalstreffer, de oude man zat daar. Glaswerk heeft er een fraaie bewerking van gemaakt.